Dieta na zaparcia jest niezwykle skuteczna w zwalczaniu tej nieprzyjemnej dolegliwości. Dieta przy zaparciach nie jest szczególnie wymagająca – wystarczy wprowadzić kilka zmian do swojego sposobu odżywiania, by jelita zaczęły lepiej pracować. Jeśli często cierpisz na zaparcia, zadbaj o to, by w twojej diecie nie zabrakło błonnika. Ogranicz także spożycie wysoko przetworzonych produktów spożywczych. Dieta w zaparciach będzie jeszcze efektywniejsza, jeśli zmianom w jadłospisie będzie towarzyszyła wzmożona aktywność fizyczna.
Przyczyny zaparć
Aby zrozumieć przyczyny zaparć i rozumieć zasady diety na zaparcia, należy wcześniej poznać, w jaki sposób pracują jelita. W miarę jak treść pokarmowa przesuwana jest w dół przewodu pokarmowego, jelito grube wchłania z niej wodę. Skurcze mięśni sprawiają, że tworzący się stolec przesuwany jest w kierunku odbytu. Gdy już do niego dotrze, jest stały i dobrze uformowany. O zaparciach mówi się, gdy ściany jelit wchłaniają zbyt dużą ilość wody lub gdy skurcze mięśni są zbyt słabe lub powolne, co sprawia, że stolec zbyt wolno przesuwa się przez jelito grube. W efekcie staje się twardy i suchy. Najczęstsze przyczyny zaparć:
- zbyt mała ilość błonnika w diecie,
- brak ruchu,
- przyjmowanie niektórych leków (np. leków przeciwbólowych, leków zobojętniających kwasy żołądkowe, zawierających glin i wapń, leków na nadciśnienie, leków na chorobę Parkinsona, leków przeciwskurczowych, antydepresantów, preparatów żelaza, leków moczopędnych),
- spożywanie dużej ilości mleka,
- zespół jelita drażliwego,
- zmiany w stylu życia wynikające z ciąży, starzenia się, częstych podróży,
- nadużywanie środków przeczyszczających,
- częste powstrzymywanie oddawania stolca,
- odwodnienie organizmu,
- problemy z jelitem grubym lub odbytnicą,
- niektóre schorzenia (np. udar).
Zalecenia dietetyczne przy zaparciach
Treść pokarmowa przesuwa się przez jelito cienkie i grube dzięki ruchom perystaltycznym, które mogą stać się mniej intensywne, co powoduje powstawanie zaparć. Receptą na poprawę perystaltyki jest odpowiednia dieta przy zaparciach bogata w błonnik pokarmowy, czyli włókno, które mimo iż nie jest wchłaniane przez nasz organizm, w jelitach wchłania wodę, dzięki temu rozluźniane są masy kałowe, co ułatwia ich wydalanie. Niedobór błonnika w diecie jest najczęstszą przyczyną zaparć. Problem ten często towarzyszy dietom bogatym w tłuszcze, mięso i nabiał. Dzienne spożycie błonnika powinno wynosić od 20 do 40 g, podczas gdy przeciętny Polak spożywa go w ilości około 10 g. Źródłem błonnika są warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste – pieczywo graham, żytnie, ryż brązowy, płatki owsiane, otręby. Kolejnym skutecznym sposobem na pozbycie się zaparć jest nawadnianie organizmu. Sucha treść pokarmowa nie jest wydajnie przesuwana, dlatego warto jak najczęściej sięgać po wodę mineralną lub inne napoje (herbatka owocowa, ziołowa, soki owocowe lub warzywne). Spożywanie odpowiedniej ilości płynów sprawia, że stolec jest bardziej miękki i łatwiej jest go wydalić. Jednocześnie należy zwracać uwagę na to, co pijemy. Duże ilości kawy, napojów typu cola czy alkoholu prowadzą do odwodnienia organizmu, co pogarsza problem zaparć.
